Compacten en verrijken in het reguliere onderwijs, een must voor hoogbegaafde kinderen!

Het is geen nieuws wanneer ik vertel dat het belangrijk is om te compacten en verrijken in het onderwijs. Ik zie nog vaak dat kinderen een programma hebben waar minder gevraagd wordt dan dat ze aankunnen.

Wanneer kinderen zich een langere tijd vervelen op school kunnen ongeconcentreerdheid, opstandige gedragspatronen en/of depressieve gevoelens ontstaan. Hiernaast worden belangrijke vaardigheden(o.a. Leren leren en doorzettingsvermogen) onvoldoende ontwikkeld. De zone van de naaste ontwikkeling ligt bij deze kinderen verder dan bij andere kinderen. Ze hebben de ervaring nodig dat ze dingen nog nét niet kunnen, maar met enige oefening wel kunnen bereiken. Wanneer de zone van de naaste ontwikkeling niet wordt bereikt, krijgen ze de kans niet om zich verder te ontwikkelen.
Hoogbegaafde kinderen verwerken informatie sneller en op een hoger niveau dan andere kinderen. Hierdoor is een compacte vorm van de lesstof voldoende om het reguliere niveau te behalen. Deze reguliere lesstof is echter onvoldoende stimulerend voor de ontwikkeling van leervaardigheden.
De tijd die door het compacten van de reguliere lesstof vrijkomt wordt ingevuld met verrijkingsstof.

Wat je helaas nog vaak ziet is dat de kinderen eerst het reguliere werk moeten maken, dan vaak nog een plustaak uit het plusboek, eventueel een spelletje uit de kast wanneer ze snel klaar zijn. Wanneer dit gedaan is, is er ruimte voor verrijking. Er zijn genoeg kinderen die gaandeweg de reguliere lesstof al afhaken. Die raken afgeleid of gaan rebelleren, waardoor ze hun reguliere werk niet afkrijgen. Soms krijgen ze het werk dan mee naar huis, moeten hun werk in de pauze afmaken en worden ze onvoldoende uitgedaagd. Resultaat: meer strijd en niemand die ziet welk niveau het kind echt aankan.
Daarom is het belangrijk dat er evenwichtig rooster komt waarin de verrijkingsstof het voortouw heeft. Eerst de hersenen activeren en laten werken, daarna een compacte vorm van het reguliere werk om de basisvaardigheden te waarborgen. Op deze manier wordt het verrijkingswerk verplicht gesteld en wordt een vicieuze cirkel van demotivatie en slechte werkhouding voorkomen.